لوس شدن کودک-قسمت چهارم

لوس و نازپرورده بودن



جوان هایی که با آنها مثل بچه ها رفتار می شود و والدین همه عمر مراقب آنها هستند، مجبور خواهند بود با مشکلی جدی در زمینه ی مهار خویشتن، دوران رشد خود را طی کنند. آنها نیاموخته اند که با کار سخت و تلاش واقعی به موفقیت دست یابند، شکست را تحمل کنند، و حتی پس از چند بار شکست باز هم به کار ادامه دهند.

● کمال طلبی

اگر کاری را نتوان خوب انجام داد، اصلاً نباید آن را انجام داد" این یک ادعاست". بنابراین ادعا، باید فرض کنیم که هر کاری را در اولین بار باید خوب انجام دهیم. اما چگونه چنین چیزی ممکن است؟ مطمئناً این حرفی نیست که بتوان آن را جدی گرفت. این نکته را همه می دانند که بشر از راه آزمایش و خطا یاد می گیرد. و اغلب و مکرراً اشتباه های دیگری را کشف می کند.

فرآیند پیشرفت بدون توجه به کامل و درست بودن آن کار رخ می دهد و سپس اصلاح و تصحیح آنها راه پیشرفت ما را هموار می کند. اما این فلسفه می گوید که ما باید تنها کارهایی را تکرار کنیم که آنها را خوب انجام داده ایم، و هر کاری که بد انجام شده است باید به فراموشی سپرده شود.

در واقع، اشتباه کردن در آغاز هر کاری گریز ناپذیر است. این هم بخشی از منحنی یادگیری است. درست یاد گرفتن هر چیز از ابتدا، تقریباً غیرممکن است. مگر چیزهایی که فوق العاده ساده باشند. ما در همه ی زندگی خود با کارهایی کلنجار رفته ایم که در ابتدا بسیار مشکل می نمودند، اما حالا به شکل مضحکی ساده به نظر می رسند.

بنابراین، کسانی که اصرار دارند همیشه بی نقص باشند، از همه ناقص تر عمل می کنند. آنها بندرت به نتایج خوبی می رسند، زیرا به جای آنکه به دنبال یک هدف واقع گرایانه بر روی زمین باشند،همواره ماه را نشانه می گیرند.

دست به کار شوید و از فرصت استفاده کنید. کاری را که شروع کرده اید، حتماً به اتمام برسانید، و صرفاً به دلیل اینکه یک شاهکار نیست، آن را کنار نگذارید. انجام دادن کار، مهم تر از خوب انجام دادن آن است.

اما کسانی که در مورد رفتار خود خوشبین هستند و احساس مثبتی در مورد خود دارند، موفقیت را به شکل دستیابی به اهداف معقول در گامهای کوتاه تعریف کرده اند. آنها هرگز معتقد به قانون همه یا هیچ نبوده اند.

اگر اهداف معقولی برای خود تعیین کنید، هرگز دچار کمال طلبی نوروتیک نخواهید شد. سعی کردن یک واژه ی کلیدی است. پیشرفت هنگامی به وجود می آید که سعی کنید، و به اصلاح عملکرد خود، با توجه به آنچه از خطاهای گذشته آموخته اید، بپردازید

● احساس حقارت

مسیر شکوفایی برای کسی که احساس حقارت می کند، دشوار است. هنگامی که احساس حقارت می کنید، تنها به زندگی اجازه می دهید که شما را مغلوب کند. اگر شما مهارت های خود را با مهارت های بسیاری از افراد دیگر مقایسه کنید، درخواهید یافت که از برخی از آنان برترید و از برخی دیگر حقیرتر و پایین تر.

معمولاً مبنای قضاوت ما در مورد خودمان، یک یا دو ویژگی است که معمولاً بهترین ویژگی ها یا تنها ویژگی های ما نیستند. دکتر الیس می گوید، ما به خودمان گزارش کار می دهیم. اگر می خواهید بر این احساس حقارت غلبه کنید، خودتان را معادل رفتارهایتان ندانید. خودتان را با قوت ها و ضعف هایتان برابر ندانید، بلکه به عنوان یک انسان والا تر بدانید. آنگاه دیگر هرگز احساس حقارت نخواهید کرد، حتی اگر هنوز در بسیاری از جنبه ها پایین تر از دیگران باشید.

● خلاصه...

سخن آخر این است: ما در هنگام قضاوت در مورد خود، به هیچ وجه معقول یا منطقی عمل نمی کنیم، زیرا (الف) ویژگی های ما دایماً تغییر می کند؛ (ب) راهی برای توافق در مورد اینکه چه رفتاری همیشه خوب یا بد است، وجود ندارد؛

ج) نمی توانیم بر مبنای یک رفتار در مورد خویش قضاوت کنیم؛(د) هرگز نمی دانیم برای قضاوت در مورد خویش کدام رفتارها را باید ملاک قرار دهیم؛ و (هـ) هرگز نمی توانیم در این مورد به توافق برسیم که چه کسی باید این قضاوت را انجام دهد.

انسان های حقیر وجود ندارند، فقط رفتارهای پست وجود دارند. چون ما حق نداریم بر مبنای رفتارها و اعمال، در مورد خودمان یا دیگران قضاوت کنیم، پس حق محکوم کردن خود یا دیگران را نیز نداریم.

در این صورت تنها یک نتیجه گیری ساده برایمان ممکن خواهد بود: هرگز در مورد خود قضاوت نکنید. می توانید در مورد رفتارتان قضاوت کنید، اما در مورد خودتان هرگز. به دلایلی که قبلاً به آنها اشاره کردم، شما و اعمالتان یکی نیستید. اگر این نکته را همیشه به خاطر داشته باشید، از این پس می توانید به همه نقایص و اشتباه های خود اعتراف کنید، بدون آنکه احساس حقارت کنید.

اگر بتوانید بر احساس حقارت خود برای همیشه غلبه کنید، خواهید فهمید که در ذهن و جسم شما نیروی عظیمی وجود دارد که می توانید آن را صرف تحقق اهداف خود کنید و به اغلب آنها هم دست یابید. پس، هنگامی که در انجام کار خود شکست می خورید، احساس بی ارزش بودن نخواهید کرد؛ بلکه دوباره روی پای خود خواهید ایستاد و از نو مشغول کار خود خواهید شد، بدون آنکه هرگز تردیدی در مورد ارزش خودتان به عنوان یک انسان، به ذهنتان راه یابد.

انسان های حقیر وجود ندارند، فقط رفتارهای پست وجود دارند. چون ما حق نداریم بر مبنای رفتارها و اعمال، در مورد خودمان یا دیگران قضاوت کنیم، پس حق محکوم کردن خود یا دیگران را نیز نداریم.

بچه ها را لوس بار نیاورید

در چند سال گذشته یکی از موضوع های بحث برانگیز برای کارشناسان آموزش و تربیت کودکان موضوع میزان توجه و احترام به نیازها و خواسته های فرزندان از سوی والدین آنها بوده است. عموماً تصور بر این بود که هر اندازه والدین بیشتر به فرزندانشان توجه کرده و خواسته هایشان را برآورده کنند، بچه ها عملکرد بهتری در مدرسه و روابط اجتماعی خواهند داشت ولی بی توجهی که باعث کاهش عزت نفس در کودکان می شود باعث عملکرد ضعیف تحصیلی شده و حتی زمینه های ارتکاب جرم و اعتیاد را فراهم می کند.

امروزه اکثر والدین با این موضوع که کودکان نیازمند عزت نفس بالا هستند ؛ موافقند. ولی همین احساس «خود ارزشمندبینی» بیش از حد فرزندان و توجه بی اندازه والدین به آنها باعث به وجود آمدن نسلی بسیار متوقع شده است که بدون توجه به توانایی ها و شایستگی های واقعی اش همواره خواهان حق و حقوق بیشتر از خانواده و جامعه است.
درست است که فرزندان به عزت نفس بالا و توجه کافی از سوی والدینشان احتیاج دارند ولی اکثر خانواده ها - با وجود این که به این مسأله توجه زیادی می کنند - درک درستی از آن ندارند و نحوه عملکرد صحیح را نمی دانند. برای مثال بعضی از والدین تصور می کنند که باید دائم از فرزندشان تعریف و تمجید کنند و به آنها امتیازات فراوانی بدهند ولی این روش هم چندان کارساز نیست و باعث به وجود آمدن صفاتی چون خودپسندی و زورگویی در فرزندان می شود.

همانطور که کم توجهی به فرزندان باعث کاهش عزت نفس در آنان می شود، توجه بیش از اندازه نیز مشکل آفرین خواهد بود. زیرا فرزندانی که والدینشان بیش از حد معمول برایشان ارزش قائل شوند، برای داشتن احساس خوب همیشه نیازمند این هستند که کسی از آنها تعریف و تمجید کند و در موقعیت هایی که والدین در کنارشان نیستند، مثلاً وقتی برای تحصیل در دانشگاه به شهر دیگری می روند، دچار بحران می شوند زیرا هیچ احساس درونی قدرتمندی وجود ندارد که به آنها اعتماد به نفس و حس ارزشمند بودن بدهد. از طرفی آنها عمیقاً اعتقاد دارند که نسبت به سایرین برتر هستند و به همین دلیل به حقوق دیگران چندان احترام نمی گذارند.

فرزندانی که والدینشان به آنها کم توجهی کنند فکر می کنند اگر برای به دست آوردن چیزهایی که می خواهند از هر راه و روشی، چه درست و چه غلط، وارد عمل نشوند هیچ کس دیگری به آنها برای دستیابی به اهدافشان کمک نخواهد کرد.
هر ۲ گروه نیازهای خودشان را مقدم به نیازهای اطرافیانشان می دانند و خودخواهانه عمل می کنند.
والدین باید همیشه در کنار فرزندانشان حضور داشته باشند و آنها را از نظر عاطفی حمایت کنند. آنها باید برای رفتارهای فرزندانشان حد و مرزی تعیین کنند و سپس به آنها تا حدودی آزادی عمل و اجازه تصمیم گیری بدهند تا شخصیتی مستقل در وجودشان شکل بگیرد. توجه داشته باشید که به وجود آمدن این استقلال شخصیتی و آزادی عمل، یک هدف در تربیت فرزندان نیست بلکه این مورد در صورت وجود رابطه مناسب و متعادل بین والدین و فرزندان خود به خود به دست می آید. این راهکارها می تواند برای رسیدن به این هدف به شما کمک کند.

▪ در هر مرحله از رشد فرزندتان، از خردسالی تا جوانی، به آنها مسئولیت هایی که متناسب با توانایی هایشان است بدهید و به آنها کمک کنید تا جایی که می توانند از پس مسائلی که به آنها مربوط می شود بربیایند.
▪ معمولاً کودکان به طور ناگهانی نسبت به چیزی یا انجام کاری تمایل شدیدی نشان می دهند و بدون توجه به این که این کار عملی و منطقی هست یا خیر با اصرار آن را از والدینشان می خواهند. سعی کنید به آنها یاد دهید که این احساسات را در وجودشان کنترل کنند و به حقوق دیگران هم احترام بگذارند.

▪ تنها برای موفقیت های واقعی شان تشویقشان کنید و به آنها جایزه بدهید. اگر برای هر چیز کوچکی از آنها تعریف و تمجید کنید باعث می شود که همیشه نیازمند تحسین دائمی شما باشند.

▪ برای رفتارها و خواسته هایشان حد و مرزی قائل شوید و همیشه به آنها پایبند باشید. برای فرزندانتان توضیح دهید که چرا یک رفتار یا عمل خاص مناسب نیست و چه عواقبی را در پی دارد.
▪ در مقابل مشکلات از نوجوانان بیش از اندازه محافظت نکنید و آنها را لوس و وابسته به خودتان بار نیاورید. در عوض به آنها کمک کنید تا شخصیتی مستقل و قدرتمند در وجودشان رشد کند. مطمئن باشید این کار به نفعشان است.